مقایسه ویژگی های آنتروپومتریکی، ترکیب بدنی و آمادگی قلبی-تنفسی پسران دوره ابتدایی شهری و روستایی شهرستان زاهدان

سالانه در بسیاری از کشورهای توسعه یافته تحقیقاتی در زمینه برآورد و بررسی ویژگیهای آنتروپومتریکی، ترکیب بدن و میزان آمادگی ورزشی کودکان انجام می شود مانند تحقیقات وابسته به سلامتی آمریکا(nchs)، سازمان جهانی سلامتی(who)، مرکز پشگیری و کنترل بیماری(cdc) و گروه ضربت چاقی بین المللی(iotf). در کشور ما تحقیقات مدونی در این رابطه انجام نمی شود و اکثر تحقیقاتی که انجام شده مقطعی و منحصر به مکان و زمان خاصی است. هدف تحقیق حاضر مقایسه ویژگیهای آنتروپومتریکی ، ترکیب بدنی و آمادگی قلبی تنفسی پسران دوره ابتدایی شهری و روستایی شهرستان زاهدان بود. 400 دانش آموز پسر (200 نفر شهری و 200 نفر روستایی) از پنج پایه ابتدایی( از هر پایه 80 نفر شامل 40 نفر شهری و 40 نفر روستایی) در تحقیق حاضر به صورت تصادفی با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و یک روز قبل از اندازه گیری، مشخصات کامل آزمودنی ها از لحاظ سن ، سلامت جسمانی و روانی از دفتر مدرسه بررسی شد. همچنین به دانش آموزان گفته شد که روز آزمون لباس ورزشی کامل داشته باشند. متغیر های آنتروپومتریکی مورد اندازه گیری تحقیق حاضر شامل ، قد ، وزن، دور کمر، دور باسن، عرض شانه، عرض لگن، طول اندام فوقانی، طول بالاتنه، طول اندام تحتانی و متغیرهای ترکیب بدنی شامل شاخص توده بدنی (bmi) و درصد چربی بدن و همچنین برای آمادگی قلبی تنفسی از vo2max استفاده شد. برای اندازه گیری قد، دور کمر، دور باسن، عرض شانه، عرض لگن، طول اندام فوقانی، طول بالاتنه و طول اندام تحتانی از متر نواری استفاده شد و برای اندازه گیری وزن از ترازوی دیجیتالی استفاده شد؛ همچنین برای اتدازه گیری شاخص توده بدنی از تقسیم وزن به کیلوگرم بر مجذور قد به متر استفاده شد و برای اندازه گیری چربی بدن از اندازه گیری چین پوستی نقاط سینه، شکم و ران استفاده شد. همچنین برای برآورد میزان vo2max از آزمون 20 متر شاتل ران استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار spss 18 انجام شد. نتایج بدست آمده از آزمون t مستقل نشان داد بین ویژگیهای آنتروپومتریکی ، ترکیب بدنی و vo2max دانش آموزان شهری و روستایی تفاوت معناداری وجود دارد. به گونه ای که در میزان قد، وزن، دور ران، دور کمر، دور باسن، عرض شانه، طول اندام فوقانی، طول بالاتنه، bmi و درصد چربی بدن کودکان شهری به طور معناداری مقادیر بالاتری نشان دادند؛ و در عرض لگن و طول اندام تحتانی کودکان روستایی اندازه های بیشتری نشان دادند ولی اختلافشان با کودکان شهری معنادار نبود؛ همچنین میزان vo2max کودکان روستایی به طور معناداری بالاتر از شهری ها بود. همچنین نتایج آزمون f در آنوای یکطرفه نشان داد بین ویژگیهای آنتروپومتریکی، ترکیب بدنی و vo2max دانش آموزان ابتدایی پایه های اول تا پنجم تفاوت معناداری وجود دارد. به گونه ای که در تمامی ویژگی های آنتروپومتریکی و ترکیب بدنی مقادیر از پایه اول تا پنجم در هر دو گروه شهری و روستایی رو به افزایش است ولی میزان vo2max در هر دوگروه از پایه اول تا پنجم به طور معناداری کاهش می یابد.